این دانشگاه، به کدام «درد» میخورد؟ / فیلم کامل مصاحبه اختصاصی با میثم مهدیار

مرگ مغزی دانشگاه ها مسئله ای نیست که توضیح و تفسیر بخواهد؛ کافیست چند صباحی در دانشگاه تنفس کرده باشی تا عمیقا حس کنی که در دانشگاه‌های ما، استاد و دانشجو و کارمند و محقق و غیره، همه با خودآگاهیِ کامل، در حالِ اتلافِ وقت و توانِ شان هستند!

این روزها که خیلی ها با هزار امید و آرزو وارد دانشگاه می شوند یا از مقطعی به مقطع بعدی می روند، فرصت خوبیست برای بررسی احوالات دانشگاه و دانشجو و هرآنچه به آن مربوط است: از سیاست و جنبش دانشجویی گرفته تا رویای تولید علم و بومی کردن علوم و اسلامی کردن علوم انسانی.
این که ما در دانشگاه چه می کنیم و آیا آنچه در دانشگاه می خوانیم به دردی می خورد یا نه، و از همه مهم‌تر، اینکه دانشگاه چه بر سر ما می آورد؟ به علاوه دلائل و نیز تبعات اقتصادی و اجتماعی دانشگاه و تحصیل علم (با وضع فعلی)، موضوعاتی بود که پیش‌تر جسته و گریخته در آثار میثم مهدیار دیده و خوانده بودیم اما، برای یکپارچه شدن بحث و ارائه‌ی دقیق‌تر مطلب به مخاطبان محترم، سوم دی ماه 94 به دفترشان در خیابان 16 آذر (در حومه دانشگاه تهران) سری زدیم و 2-3 ساعتی به تفصیل گفت‌و‌گو کردیم. مهدیار، دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی و سردبیر سایت علوم اجتماعی ایرانی-اسلامی (Ejtemaee.ir) است. پیش‌تر، رضا امیرخانی در «نشت نشاء» نوشته بود که «در همه جای دنیا دانشگاه ساخته می‌شود تا مشکلات علمی آن کشور را حل نماید، اما در جهان سوم مسئله جور دیگری است. اینجا دانشگاه ساخته نشده است؛ دانشگاه، ترجمه شده است!»؛ مهدیار همین مطلب را با ادبیاتی دیگر بیان می‌کند و معتقد است «ما دانشگاه را از غرب وارد کردیم!» و لذا دانشگاه ما اساسا برای حل مسائل ما به وجود نیامده، بلکه برای تربیت یک قشر متوسطی ایجاد شده که ارزش های لیبرال سرمایه داری را بازتولید کند؛ و برای این حرف دلائل و شاهد مثال های بسیاری می آورد. اشاره ای هم به این نکته دارد که جنبش دانشجویی‌ای که 16 آذر و 13 آبان را رقم زد، به واسطه ی تنفس در دانشگاه، به جایی رسیده که در سالروز 16 آذر، از آقازاده ها و مفسدین اقتصادیِ وابسته (فکری یا تشکیلاتی) به غرب دعوت می کند برای سخنرانی!
گریزی هم به اسلامی شدن علوم و مسیر وصحیح و ملزومات و راهِ رفته‌ برای تحقق این هدف می زنیم و پاسخ می شنویم که بعضی ها خیال می کنند که دنیای ذهنی ماست که دنیای عینی ما را می سازد! در حالی که این طور نیست اصلا؛ همین ها، فکر می‌کنند که کانت دنیای جدید ما را رقم زده، در صورتی که کانت فقط اتفاقاتی که در جهان خارج -در تکنیک ها و فناوری ها رخ می دهد- را صورت بندی می‌کند، معنا بخشی می‌کند، برای‌شان توجیه می تراشد. و ادامه می دهد که ما واقعا اگر بخواهیم به این اهداف برسیم، باید به جامعه برگردیم و با واقعیات و عینیت‌ها و مسائل، به شکل واقعی روبرو شویم و همچنین، باید نگاه پدیدار شناسانه تری به دانشگاه و مفهوم علم بنگریم.

ویدئوی حاضر، گفتگوی تفصیلیِ ما با میثم مهدیار است؛ مصاحبه ای که پیش از این دو ویدئوی خلاصه‌ی موضوعی‌اش منتشر شده بود و امروز، به طور کامل در اختیار شما قرار می گیرد.