با توجه به فرصت‌های کسب سود و کاربرد ارزهای دیجیتال در دور زدن تحریم‌ها، طی سالیان گذشته معاملات این دارایی‌های بلاک چینی در ایران بسیار محبوب شده است و هم اکنون میلیون‌ها نفر در سراسر کشور به معاملات و استفاده از این دارایی‌های بلاک چینی مشغول هستند.

در این بین، شرایط شرعی و قانونی فعالیت در بازارهای مالی و معاملات ارزهای دیجیتال برای بسیاری از سرمایه‌گذاران کشور اهمیت دارد و قبل از هر اقدامی نیاز دارند تا درباره این شرایط بدانند.

به همین دلیل در ادامه این مقاله قصد داریم تا نظر مراجع پیرامون معاملات ارز‌های دیجیتال را بررسی کنیم تا درک بهتری پیرامون حکم شرعی سرمایه‌گذاری در بازار نوین مالی ارز‌های دیجیتال داشته باشیم.

بررسی حکم شرعی خرید و فروش ارز‌های دیجیتال

با افزایش محبوبیت فعالیت در بازار ارز‌های دیجیتال، طی سالیان گذشته اکثر مراجع تقلید نظر خود را پیرامون معاملات ارز‌های دیجیتال عنوان کرده‌اند. در حالی که بسیاری از مراجع خرید و فروش ارزهای دیجیتال را حرام نمی‌دانند، اما برخی ویژگی‌های این بازار که ماهیت سفته بازی یا قمار دارند باعث شده است تا برخی از مراجع تقلید فعالیت در این بازار را توصیه نکنند.

آیت‌الله مکارم شیرازی از جمله مراجع تقلید شیعه هستند که تا به امروز موضوع معاملات ارز‌های دیجیتال را بررسی کرده‌اند. ایشان در حالی که فعالیت در بازار ارز‌های دیجیتال را منع نمی‌کنند، اما به مسلمانان توصیه کرده‌اند تا در زمان خرید و فروش این دارایی‌ها به مسائل دینی و اخلاقی پایبند بمانند و از انجام معاملاتی که از این اصول پیروی نمی‌کنند دوری کنند.

آیت‌الله سیستانی نیز به موضوع ارز‌های دیجیتال پرداخته‌اند و همانند آیت‌الله مکارم شیرازی، ایشان نیز فعالیت در بازار ارز‌های دیجیتال را مجاز دانسته اما به مسلمانان خاطرنشان می‌کنند که در زمان معاملات باید اصول دینی و اخلاقی را حفظ کرده و با دوری از وسوسه‌ها، از ربا و سفته بازی‌های این بازار پرهیز کنند.

در حالی که اکثر مراجع فعالیت در بازار ارز‌های دیجیتال را با رعایت اصول دینی و اخلاقی جایز می‌دانند، معاملات ارز‌های دیجیتال مخالفان خود را نیز در میان مراجع تقلید دارد. آیت‌الله هاشمی شاهرودی از علمای بزرگ شیعه در جهان اسلام از جمله این اشخاص هستند که استفاده از ارز‌های دیجیتال به عنوان یک ابزار معاملاتی را جایز نمی‌دانند.

آیت الله العظمی نوری همدانی نیز نظری مشابه دارند و ورود به معاملات و خرید و فروش ارز‌های دیجیتال را دارای اشکال می‌دانند. با توجه به مواردی مانند ربا و سفته بازی که در بازار ارز‌های دیجیتال وجود دارد، معاملات این دارایی‌ها می‌تواند به ترویج اعمال نامشروع و نقض اصول دینی منجر شود و به همین دلیل ایشان به مسلمانان توصیه می‌کنند که در زمان کار با ارز‌های دیجیتال، به طور مداوم به اصول و تعالیم دینی خود توجه داشته باشند و از آن‌ها پیروی کنند.

علمای اهل سنت نیز اظهارات مشابهی داشته‌اند و به طور کلی از نظر شرعی معاملات ارز‌های دیجیتال را جایز دانسته‌اند، هرچند همانند بسیاری از مراجع تقلید شیعه به اهمیت توجه و رعایت اصول اخلاقی و دینی در زمان فعالیت در این بازار اشاره کرده‌‌اند.

به طور کلی تا به امروز نظرات متفاوتی توسط مراجع تقلید پیرامون فعالیت در بازار ارز‌های دیجیتال اظهار شده است و به همین دلیل توصیه می‌شود که افراد مذهبی قبل از آغاز فعالیت و سرمایه‌گذاری در این بازار، با بررسی آخرین نظرات و پرسش و پاسخ از مرجع تقلید خود، پیرامون حکم شرعی فعالیت در بازار ارز‌های دیجیتال تحقیق داشته باشند.

آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز درباره ارز‌های دیجیتال در دی ماه 1400 فتوا دادند و در آن اعلام کردند که به طور کلی خرید و فروش و تولید ارز‌های دیجیتال تابع قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران است.

با توجه به جایگاه آیت‌الله خامنه‌ای، نظر و فتوا ایشان از اهمیت زیادی در بازار داخلی ارز‌های دیجیتال برخوردار بود و خیال سرمایه‌گذاران بازار ارزهای دیجیتال کشور را راحت کرد. زیرا این فتوا مشخص کرد که معاملات ارز‌های دیجیتال حرام نیست و در نتیجه احتمال ممنوعیت آن‌ها کم در کشور است.

در صحبت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین مشخص شد که ایشان تعیین تکلیف بازار ارز‌های دیجیتال را بر عهده مجلس، شورای اسلامی و دولت گذاشته‌اند تا با وضع چهارچوب قانونی، تکلیف مردم، فعالان و دستگاه‌ها پیرامون شیوه و چگونگی فعالیت در این بازار را مشخص کنند.

روندی که طی چند سال گذشته دیده شده است و ایران در تلاش است تا مقررات و چهارچوب قانونی خود برای فعالیت در بازار ارز‌های دیجیتال را مشخص کند.

شرایط قانون‌گذاری و فعالیت در بازار ارز‌های دیجیتال ایران

با وجود سرعت کم، قانون‌گذاری ارز‌های دیجیتال در ایران تا به امروز دنبال شده است. در حالی که مقامات کشور در ابتدای محبوبیت ارز‌های دیجیتال و گسترش خرید و فروش دارایی‌های بلاک چینی قصد ممنوعیت و محدودیت فعالیت در این بازار مالی را داشتند، اما امروزه هدف به اعمال قانون‌گذاری و نظارت بیشتر تغییر کرده است.

هم اکنون صنعت استخراج ارز‌های دیجیتال تقریباً به طور کامل قانون‌گذاری شده است و ماینر‌های داخل کشور می‌توانند با دریافت مجوز، تحت ضوابط و مقررات کشور فعالیت خود را ادامه دهند.

با این حال، شرایط خرید و فروش ارز‌های دیجیتال و فعالیت پلتفرم‌های معاملاتی مانند صرافی‌های ارز دیجیتال همچنان در هاله‌ای از ابهام است و این پلتفرم‌ها امکان دریافت مجوز فعالیت را ندارند؛ شرایطی که چالش‌های مختلفی را برای صرافی‌های داخلی ایجاد کرده است و باعث شده است تا به طور مداوم با تهدید‌هایی مانند قطع درگاه پرداختی مواجه باشند.

البته اخبار جدید حاکی از آن هستند که پیشرفت‌های قابل توجهی در قانون‌گذاری بازار ارز‌های دیجیتال انجام شده است و اخیراً پیش‌نویس جدید سیاست‌ها و احکام رمزارز‌ها نیز توسط مجلس تدوین و به برخی از دستگاه‌های کشور ارسال شده است. بنابراین، به نظر می‌رسد که زمان زیادی تا اعمال قانون‌گذاری و چهارچوب فعالیت در بازار ارز‌های دیجیتال داخل کشور باقی نمانده است و احتمالاً به زودی جزئیات آخرین طرح تصویب شده به فعالان و سرمایه‌گذاران بازار داخلی اعلام خواهد شد.

به همین دلیل علاوه بر بررسی احکام شرعی، مهم است که سرمایه‌گذاران بازار ارز‌های دیجیتال از صرافی‌های معتبر و به روز داخلی مانند بیت 24 استفاده کنند تا مطمئن باشند که سرمایه‌گذاری آن‌ها همواره براساس چهارچوب قانونی کشور است.

برچسب ها : ارز دیجیتال,رمزارز,کریپتو,بیت کوین