دعاوی کیفری آن دسته از دعاوی هستند که برای جرایمی بیان می‌شوند که دولت برای مقابله با آن‌ها و حفظ نظم و امنیت جامعه، مجازات و کیفرهای گوناگونی را قرار داده است و چنانچه در دادگاه اتهام ثابت شود شخص متهم در حکم صادر شده دادگاه محکوم به تحمل مجازات می‌گردد. از جمله دعاوی گوناگون کیفری می‌توان به کلاهبرداری، دزدی، چک بی محل، ضرب و شتم، تسخیر اموال، قاچاق و استفاده از مواد مخدر یا روابط نا مشروع و اعمالی که عفت عمومی را خدشه دار کند و از این قبیل اتهامات را نام برد. همچنین این دعاوی باید در دادگاه های کیفری مربوط به نوع اتهام مطرح شوند و دادگاه کیفری صلاحیت رسیدگی به آن‌ها را دارد و از حیطه مسئولیت دادگاه مدنی خارج می‌باشند. آغاز فرآیند شکایت های کیفری عموما با مراجعه افراد به کلانتری ها و سپس تقدیم شکوائیه به دادسرا می‌باشد. سپس پرونده های مختلف به دادگاه های مربوطه فرستاده شده و دادگاه ها تشکیل می‌شوند.

وکیل کیفری کیست؟

وکیل کیفری آن دسته از وکیل هایی هستند که بر روی پرونده های کیفری کار می‌کنند و در دادگاه های کیفری فعالیت می‌کنند. داشتن وکیل کیفری نیز در دعاوی کیفری بیش از نیاز به داشتن وکیل کیفری ضروری می‌باشد. وکلای کیفری نیز از نخستین قدم های طرح شکوائیه به موکلان خود مشورت می‌دهند و در طی روند دادرسی در دادگاه برای دفاع و اثبات گفته های موکلان خود تلاش می‌کنند. در هر پرونده کیفری شخص می‌تواند دو وکیل به دادگاه معرفی کند. چنانچه افراد توانایی استخدام یک وکیل را نداشته باشند نیز اگر پرونده آن‌ها حقوقی باشد می‌توانند از دادگاه درخواست داشتن وکیل معاضدتی داشته باشند و اگر پرونده شان کیفری باشد می‌توانند درخواست داشتن وکیل تسخیری کنند.

جرائم کیفری شامل چه مواردی می‌شود؟

به طور کلی و بر مبنای قانون، جرائم را می‌توان در دو دسته کلی جای داد. این دو دسته از جرایم عبارت از جرایم خصوصی و جرایم عمومی هستند. از طرف دیگر و با وجود گستردگی جرایم کیفری و با توجه به ماهیت ویژه این جرم‌ها، تقسیم بندی‌های متعددی از این دسته از جرائم، صورت گرفته است. این طبقه بندی باعث می‌شود تا برای هر یک از این جرایم، دادگاهی تخصصی نیز برگزار شود. بنابراین جرائم کیفری را می‌توان به انواع جرائم علیه اشخاص، جرایم مربوط به حوزه عمومی، جرایم علیه اموال، جرایم مربوط به خانواده، جرائم مربوط به مطبوعات، جرائم رایانه‌ای و ... دسته بندی نمود که هر یک از این موارد، خود شامل چندین نوع از پرونده ‌های کیفری است.

طرح دعاوی کیفری توسط وکیل کیفری 

تنظیم شکوائیه و طرح دعاوی مربوط به دادگاه های کیفری از مهم ترین وظایف وکیل کیفری است. مشاوره با وکیل کیفری حرفه ای می‌تواند مشکلات بسیار زیاد موجود در پرونده های کیفری را برطرف کند. یکی از مهم ترین بخش های سفارشات مربوط به دادخواست های کیفری، تنظیم شکواییه های تنظیم شده در دادگاه می‌باشد. شکواییه های مربوط به این بخش باید توسط وکلای حرفه ای کیفری تنظیم گردد. در این صورت بخش مهمی از مسیر مرتبط با دادگاه های کیفری سپری خواهد شد. هزینه تنظیم شکواییه قدری بالا است اما اهمیت آن به قدری است که هزینه های بالای آن را توجیه می‌کند. اگر شکواییه به درستی تنظیم نگردد، مشکلات زیادی در بخش های اجرایی و مسیر پرونده ایجاد خواهد شد. باید در شکواییه دلایل قانع کننده به قدر کافی قید شده باشد. در صورتی که شکواییه توسط یک فرد نا آگاه تنظیم گردد، تمامی زحمات شما به هدر خواهد رفت و مناسب ترین فرد برای تنظیم شکواییه وکیل کیفری است. 

طرح دعاوی کیفری چه شرایطی دارد؟ 

در طرح دعاوی و تنظیم شکواییه چند نکته و شرط لازم است که عبارتند از :

• داشتن اهلیت: در جرایمی که تعقیب آن منوط به شکایت شخص زیان دیده از جرم است، شخص باید اهلیت داشته باشد. اهلیت در قانون جمهوری اسلامی ایران داشتن سن لازم است که در دختران سن 9 سالگی و در پسران سن 15 سالگی تعيين شده است.  اما معمولا رویه عملی دادگاه سن 18 سالگی است و در صورتی که فرد هنوز به سن لازم نرسیده باشد باید ولی یا قیم فرد نسبت به شکایت اقدام کند. 
• شکایت شاکی: جرایمی است که تنها با شکایت شاکی قابل پیگیری است و فاقد جنبه های عمومی هستند مانند جرایم افترا، توهین و فحاشی و در این مسائل بلافاصله پس از تقدیم شکوائیه به دادسرا تعقیب و تحقیقات شروع می‌شود.
• اعلام و اخبار ضابطين دادگستری: در جرایم عمومی و غیر قابل گذشت با اعلام و گزارش ضابطین دادگستری تعقیب جرایم را دنبال می‌کند. قابل ذکر است که ضابطین قوه قضائیه در حال حاضر همان ماموران نیروی انتظامی هستند كه در این حال در برخی موارد نیروی مقاومت بسیج، سپاه پاسداران جمهوری اسلامی نیز به عنوان ضابطین دادگستری محسوب می‌شوند.

ویژگی‌های یک وکیل کیفری متخصص چیست؟

علاوه بر تمام ویژگی ‌های ذکر شده که یک وکیل خوب باید داشته باشد، تخصص ویژه وکیل کیفری و آشنایی او با قوانین خاص کیفری به خصوص قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری برای او لازم است. توانایی وکیل کیفری برای تحقیق پیرامون پرونده کیفری طرح شده با سرعت مطلوب و کارایی و دقت لازم باعث می‌شود او نیازها و خواسته‌های موکل خود را بفهمد و در جهت حل مسائل پیش‌رو تلاش کند و با آگاهی خود نسبت به مسائل کیفری بهترین روند را پیش بگیرد. یکی دیگر از ویژگی ‌های یک وکیل متخصص کیفری توانایی او در داوری است. توانایی مواجهه منطقی با روند دادرسی در پرونده کیفری برای یک وکیل کیفری لازم است. یک وکیل کیفری خوب با تشخیص نقاط قوت و ضعف پرونده‌ی خود تلاش می‌کند تا با نگاه منطقی و آشنا با اصول داوری ضعف دفاع خود را برطرف کند و از ضعف دفاع وکیل مقابل در جهت پیروزی و برائت موکل خود استفاده کند.